Alexandras Subway Station, Athens
Σταθμός ΜΕΤΡΟ Αλεξάνδρας
_Architectural design:
Stefanakis Dimitris – Studio 99
Koutsioumpas Vaggelis – NonState Studio
Mousmoulidis Thanos – MID Studio
Giamakou Fotini – Giamakos Architects
Soulakis Nikos – Architect Engineer
Polymenides Michael – SPACEOP AEC
Trichias Kostas – LAASTIK
Retsios Yannis – Architecture Student
Nanas Themis – Architecture Student
Christodoulou Kornilia – Architecture Student
Zanidaki Eleutheria – Architect Engineer
Tsiantou Stelina – Landscape Architect
Sotirios Giamakos – Giamakos Architects
_Urban vision and proposal in collaboration with Commonspace Co-op:
Andritsos Thanos, Architect Engineer - Urban Planner
Paraskevopoulos Yannis, Topographer - Survey Engineer - Urban Planner
Koumparelou Artemis, Architect Engineer - Geographer
_Transportation study in collaboration with Polinde:
Toumpoulidou Emily – Transportation Engineer
_Colaborators:
Chatzinikolaou Nikos – Civil Engineer - PLASIO LTD
Dionisiou Panagiotis – HVAC Engineer
Zervas Giorgos – Civil Engineer - Hydraulic works
Michailidou Evaggelia – Environmentalist - Architect
Karapanos Stavros - Agriculturalist
_Status: Competition, Honorable mention
The area around Alexandras station exhibits two primary characteristics. On one hand, it is defined by Alexandras Avenue, a major traffic artery for Athens, linking northern and eastern parts of the city. On the other hand, the residential areas on both sides of Alexandras Avenue serve as characteristic examples of the city's expansions beyond the historic center; dense urban areas, towering building heights, narrow internal streets, and a scarcity of free space.
This dual nature of the area calls for an urban planning strategy combining two interrelated axes. Firstly, the management of the public space along Alexandras Avenue is envisioned as a paradigm for designing expansive boulevards with enchanced public areas. Moreover, the nearby residential neighborhoods (adjacent to the major roadways) are conceptualized as pockets of low-traffic with improved pedestrian and bicycle accessibility and a high-quality public space.
In terms of architectural design, we implement a modified grid by extending neighboring axes that intersect with traffic flows. This design grid unifies the space, achieving a cohesive aesthetic result that incorporates materials and morphological manipulations. Permeable surfaces featuring alternating strips of greenery and natural cobblestones, large reflective areas, and cast surfaces accommodating significant pedestrian flows, form the fundamental floor covering materiality embedded within the geometric framework of the grid. In addition, larger planters within the same system are designed as gardens with tall vegetation, valuable small ecosystems, and play areas. The sporadic placement of water features integrates the aquatic element into the overall design.
Composed of technically and economically viable solutions, utilizing simple materials and limited interventions in the already stressed urban landscape, our design guarantees expansive urban green spaces, mitigating the phenomenon of thermal islands and contributing to rainwater management. The new open public areas, equipped with appropriate urban amenities, promote children's play, relaxation, improvement of the microclimate and reduction of car traffic, ultimately enhancing the overall quality of life in the area.
_Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός:
Στεφανάκης Δημήτρης – Studio 99
Κουτσιούμπας Βαγγέλης – ΝοnState Studio
Moυσμουλίδης Θάνος – MID Studio
Γιαμάκου Φωτεινή – Giamakos Architects
Σουλάκης Νίκος – Αρχιτέκτων Μηχανικός
Πολυμενίδης Μιχάλης – SPACEOP AEC
Τριχιάς Κώστας – LAASTIK
Ρέτσιος Γιάννης – φοιτητής Αρχιτεκτονικής
Νανάς Θέμης – φοιτητής Αρχιτεκτονικής
Χριστοδούλου Κορνηλία – φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής
Ζανιδάκη Ελευθερία – Αρχιτέκτων Μηχανικός
Τσιάντου Στελίνα – Αρχιτέκτων Τοπίου
Γιαμάκος Σωτήρης – Giamakos Architects
_Πολεοδομική θεώρηση και πρόταση σε συνεργασία με την Commonspace Co-op:
Ανδρίτσος Θάνος, Αρχιτέκτων Μηχανικός- Πολεοδόμος
Παρασκευόπουλος Γιάννης, Τοπογράφος Μηχανικός- Πολεοδόμος
Κουμπαρέλου Άρτεμις, Αρχιτεκτων Μηχανικός – Γεωγράφος
_Συγκοινωνιολογική μελέτη σε συνεργασία με την Polinde:
Τουμπουλίδου Έμιλυ – Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός
_Ομάδα Συνεργατών:
Χατζηνικολάου Νίκος – Πολιτικός Μηχανικός - ΠΛΑΙΣΙΟ ΟΕ
Διονυσίου Παναγιώτης – Μηχανολόγος Μηχανικός
Ζέρβας Γιώργος – Πολιτικός Μηχανικός Υδραυλικών Έργων
Μιχαηλίδου Ευαγγελίας – Περιβαλλοντολόγος, Αρχιτέκτων
Καραπάνος Σταύρος – Γεωπόνος
Στοιχεία: Διαγωνισμός, Έπαινος
Η περιοχή του σταθμού Αλεξάνδρας έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά. Από την μια καθορίζεται από την λεωφόρο Αλεξάνδρας, έναν από τους πιο κεντρικούς κυκλοφοριακούς άξονες της Αθήνας που συνδέει τις βόρειες και ανατολικές συνοικίες της πόλης. Από την άλλη, οι περιοχές γενικής κατοικίας εκατέρωθεν της Αλεξάνδρας αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα των επεκτάσεων της πόλης, πέραν του ιστορικού κέντρου, όπου συναντάμε πυκνή δόμηση, μεγάλα ύψη κτιρίων, μικρές εσωτερικές οδούς και έλλειψη αδόμητων χώρων.
Η διττή φυσιογνωμία της περιοχής μας οδηγεί σε μια πολεοδομική προσέγγιση βασισμένη σε δύο αλληλένδετους άξονες. Αφενός, την διαχείριση του δημόσιου χώρου επί της Αλεξάνδρας ως ένα πρότυπο σχεδιασμού μεγάλων λεωφόρων με αναβαθμισμένο δημόσιο χώρο, και αφετέρου την διαχείριση των γειτονιών κατοικίας (που γειτνιάζουν με τους μεγάλους γραμμικούς οδικούς άξονες) ως θυλάκων ήπιας κυκλοφορίας με βελτιωμένη προσβασιμότητα πεζών και ποδηλάτων και ποιοτικό δημόσιο χώρο.
Σε επίπεδο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού η εφαρμογή ενός κανάβου βασισμένου στην προέκταση των βασικών ορίων του περιβάλλοντος αστικού χάρτη και των ροών κίνησης ενοποιεί τον χώρο, επιτυγχάνοντας ένα ενιαίο αισθητικά αποτέλεσμα που ενσωματώνει υλικότητες και μορφολογικούς χειρισμούς. Υδατοδιαπερατές επιφάνειες με εναλλασσόμενες πράσινες λωρίδες και λωρίδες φυσικών κυβόλιθων, ανακλαστικές πλάκες μεγάλων διαστάσεων και χυτές επιφάνειες που παραλαμβάνουν τις μεγάλες ροές διερχόμενων είναι οι βασικές δαπεδοστρώσεις που ενσωματώνονται στο γεωμετρικό σύστημα του κανάβου. Στο ίδιο σύστημα, μεγαλύτερης έκτασης φυτοϋποδοχείς διαμορφώνονται σε κήπους με ψηλή βλάστηση, πολύτιμα μικρά οικοσυστήματα και χώρους παιχνιδιού ενώ σημειακή τοποθέτηση υδατοπιδάκων εντάσσει το υδάτινο στοιχείο στον σχεδιασμό.
Αποτελούμενη από τεχνικά και οικονομικά εφικτές επιλύσεις, με απλά υλικά και περιορισμένες επεμβάσεις στο ήδη επιβαρυμένο τοπίο, η πρόταση εξασφαλίζει εκτεταμένες επιφάνειες αστικού πρασίνου περιορίζοντας το φαινόμενο των θερμικών νησίδων και συμβάλλοντας στην διαχείριση των ομβρίων. Οι νέοι χώροι πρασίνου με τον κατάλληλο αστικό εξοπλισμό προωθούν το παιχνίδι των παιδιών, τη χαλάρωση, τη βελτίωση του μικροκλίματος και τη μείωση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων, αναβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής στην περιοχή.