Akadimias Subway Station, Athens
Σταθμός ΜΕΤΡΟ Ακαδημίας
_Architectural design:
Stefanakis Dimitris – Studio 99
Koutsioumpas Vaggelis – NonState Studio
Mousmoulidis Thanos – MID Studio
Giamakou Fotini – Giamakos Architects
Soulakis Nikos – Architect Engineer
Polymenides Michael – SPACEOP AEC
Trichias Kostas – LAASTIK
Retsios Yannis – Architecture Student
Nanas Themis – Architecture Student
Christodoulou Kornilia – Architecture Student
Zanidaki Eleutheria – Architect Engineer
Tsiantou Stelina – Landscape Architect
Sotirios Giamakos – Giamakos Architects
_Urban vision and proposal in collaboration with Commonspace Co-op:
Andritsos Thanos, Architect Engineer - Urban Planner
Paraskevopoulos Yannis, Topographer - Survey Engineer - Urban Planner
Koumparelou Artemis, Architect Engineer - Geographer
_Transportation study in collaboration with Polinde:
Toumpoulidou Emily – Transportation Engineer
_Colaborators:
Chatzinikolaou Nikos – Civil Engineer - PLASIO LTD
Dionisiou Panagiotis – HVAC Engineer
Zervas Giorgos – Civil Engineer - Hydraulic works
Michailidou Evaggelia – Environmentalist - Architect
Karapanos Stavros - Agriculturalist
_Status: Competition, Honorable mention
The area where the new “Akadimias” subway station is being built, is a significant and central point for the city of Athens. In close proximity major road axes cross part of the city's monumental center, defined by the characteristic neoclassical architecture buildings. The "generous" geometries of the streets and pavements and the quality of public space, which allows for the freely-placed of historic buildings, are characteristics that are not common in other areas. The city’s “General Urban Plan” places the area within the "Supra-regional City Centre", an area containing central administrative, commercial and recreational activities, while in the vicinity (above Solonos Street) we are met with residential neighborhoods, thus rendering Acadimias as a "transition point" between the monumental centre and the typical residential urban fabric.
Our design seeks to re-invent the character of the area as a set of open public spaces that function as landmarks, reconceptualising the strict neoclassical design and introducing a connecting pedestrian axis between the densely built residential neighbourhoods and the bustling hyper-local city centre. The design challenge is that the placement of the new station on “Masalias” pedestrian street should not be paired with a public space devoid of identity, functioning simply as a surrounding space for the entrance to the subway. For this reason we expand the zone of our interventions, including adjacent streets and routes, and we design by applying a vivid architectural writing with strong materiality and distinctive morphological manipulations.
The composition is based on a unifying geometric framework of contours, which dynamically and horizontally schematize the extension of the boundaries of the adjacent historic buildings, while abstractly and vertically utilize the weaker contours of the densely built urban map. “Massalias” Street is radically remodeled so that it is not just a pathway, but functions as an area for pausing, resting and redistributing flows. A force-structure that balances movement, action, stasis, relaxation and functions as an extension of the “Hansen Athenian trilogy” and the adjacent Cultural Centre. Urban elements, contemporary reality and historical precedent coexist harmoniously in space and time. The architectural interventions do not compete with the historicity of the area but attempt to produce significations linked to memory, experience and the narrative of the place.
Shapes, materials, textures and patterns refer to classical schemes that are integrated within the Athenian typology, and represent distinct memory indicators. Scattered small blocks, low structural elements of seating, embedded in the geometric patterns of the paving, lined with marbles of various shades, act as boundaries next to green plots and clusters of trees, signifying the flow of pedestrian and cyclists' movement next to an immersive setting. The articulated movement of passers-by between these volumes illustrates a chain of continuous perspective revelations that are reinforced through variations in materials, illumination and greenery.
_Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός:
Στεφανάκης Δημήτρης – Studio 99
Κουτσιούμπας Βαγγέλης – ΝοnState Studio
Moυσμουλίδης Θάνος – MID Studio
Γιαμάκου Φωτεινή – Giamakos Architects
Σουλάκης Νίκος – Αρχιτέκτων Μηχανικός
Πολυμενίδης Μιχάλης – SPACEOP AEC
Τριχιάς Κώστας – LAASTIK
Ρέτσιος Γιάννης – φοιτητής Αρχιτεκτονικής
Νανάς Θέμης – φοιτητής Αρχιτεκτονικής
Χριστοδούλου Κορνηλία – φοιτήτρια Αρχιτεκτονικής
Ζανιδάκη Ελευθερία – Αρχιτέκτων Μηχανικός
Τσιάντου Στελίνα – Αρχιτέκτων Τοπίου
Γιαμάκος Σωτήρης – Giamakos Architects
_Πολεοδομική θεώρηση και πρόταση σε συνεργασία με την Commonspace Co-op:
Ανδρίτσος Θάνος, Αρχιτέκτων Μηχανικός- Πολεοδόμος
Παρασκευόπουλος Γιάννης, Τοπογράφος Μηχανικός- Πολεοδόμος
Κουμπαρέλου Άρτεμις, Αρχιτεκτων Μηχανικός – Γεωγράφος
_Συγκοινωνιολογική μελέτη σε συνεργασία με την Polinde:
Τουμπουλίδου Έμιλυ – Συγκοινωνιολόγος Μηχανικός
_Ομάδα Συνεργατών:
Χατζηνικολάου Νίκος – Πολιτικός Μηχανικός - ΠΛΑΙΣΙΟ ΟΕ
Διονυσίου Παναγιώτης – Μηχανολόγος Μηχανικός
Ζέρβας Γιώργος – Πολιτικός Μηχανικός Υδραυλικών Έργων
Μιχαηλίδου Ευαγγελίας – Περιβαλλοντολόγος, Αρχιτέκτων
Καραπάνος Σταύρος – Γεωπόνος
Στοιχεία: Διαγωνισμός, Έπαινος
Η περιοχή του νέου σταθμού Ακαδημίας αποτελεί ένα πολύ σημαντικό και ιδιαίτερα κεντρικό σημείο για την πόλη της Αθήνας. Σε άμεση γειτνίαση, μεγάλοι οδικοί άξονες διασχίζουν τμήμα του μνημειακού κέντρου της πόλης, καθοριζόμενοι από χαρακτηριστικά δείγματα του νεοκλασικισμού, ενώ οι «μεγάλες» γεωμετρίες των οδών και των πεζοδρομίων καθώς και η ποιότητα του δημοσίου χώρου που επιτρέπουν τα πανταχόθεν ελεύθερα τοποθετημένα ιστορικά κτίρια αποτελούν χαρακτηριστικά που δεν συναντώνται συχνά σε άλλες περιοχές. Το ΓΠΣ εντάσσει την περιοχή εντός του «Υπερτοπικού Κέντρου Πόλης», μία περιοχή που εμπεριέχει κεντρικές δραστηριότητες διοίκησης, εμπορίου και αναψυχής ενώ σε άμεση επαφή βρίσκονται οι γειτονίες γενικής κατοικίας, πάνω από την οδό Σόλωνος, καθιστώντας την Ακαδημίας ένα «μεταίχμιο» μεταξύ του μνημειακού κέντρου και του τυπικού οικιστικού αστικού ιστού.
Ο σχεδιασμός μας, επιδιώκει την επανερμηνία της φυσιογνωμίας της περιοχής σαν ένα σύνολο ανοιχτών δημόσιων χώρων που λειτουργούν ως τοπόσημα, συνομιλώντας και επαναπροσεγγίζοντας τον αυστηρό νεοκλασικό σχεδιασμό και συστήνουν έναν συνδετήριο άξονα πεζής κίνησης μεταξύ των πυκνοδομημένων γειτονιών κατοικίας και το πολυσύχναστο υπερτοπικό κέντρο της πόλης. Το στοίχημα του σχεδιασμού, είναι η τοποθέτηση του νέου σταθμού στον πεζόδρομο της Μασσαλίας να μη συνδυαστεί με έναν δημόσιο χώρο χωρίς ταυτότητα, που λειτουργεί απλά σαν περιβάλλοντας χώρος της εισόδου στο μετρό. Για τον λόγο αυτό επεκτείνουμε την περιοχή επέμβασης, συμπεριλαμβάνοντας παρακείμενους δρόμους και διαδρομές, και σχεδιάζουμε εφαρμόζοντας μία γλαφυρή αρχιτεκτονική γραφή με έντονα στοιχεία υλικότητας και αναγνωρίσιμες μορφολογικές επιλύσεις.
Η συνθετική πρόταση βασίζεται σε έναν ενοποιητικό γεωμετρικό κάναβο χαράξεων, που σχηματοποιεί δυναμικά και οριζόντια την προέκταση των ορίων των γειτονικών ιστορικών κτιρίων ενώ αφαιρετικά και κάθετα αξιοποιεί τις πιο ασθενείς χαράξεις του πυκνοδομημένου αστικού χάρτη της περιοχής. Η οδός Μασσαλίας αναμορφώνεται ριζικά έτσι ώστε να μην αποτελεί μόνο μια διαδρομή, αλλά να λειτουργεί σαν μία περιοχή στάσης και ανάπαυσης και αναδιανομης των κινήσεων. Μια δομή που να εξισορροπεί την κίνηση, την δράση, την στάση, την χαλάρωση και λειτουργεί ως προέκταση της Αθηναϊκής τριλογίας και του Πνευματικού κέντρου. Το αστικό στοιχείο, η σύγχρονη πραγματικότητα και το ιστορικό προηγούμενο συνυπάρχουν αρμονικά στον χώρο και το χρόνο. Οι αρχιτεκτονικές επεμβάσεις δεν ανταγωνίζονται την ιστορικότητα της περιοχής αλλά επιχειρούν να παράγουν νοήματα που συνδέονται με την μνήμη , την εμπειρία και την αφήγηση του τόπου.
Σχήματα, υλικά, υφές και μοτίβα παραπέμπουν σε κλασσικά σχήματα που είναι ταυτισμένα με την αθηναϊκή τυπολογία και αποτελούν διακριτούς δείκτες μνήμης. Διάσπαρτοι μικροί όγκοι, χαμηλά δομικά στοιχεία καθιστικών – πεζουλιών, ενσωματωμένα στα γεωμετρικά μοτίβα των πλακοστρώσεων, επενδεδυμένα με μάρμαρα διαφόρων αποχρώσεων, λειτουργούν σαν όρια δίπλα σε πράσινα πλατώματα και συστάδες δένδρων, νοηματοδοτώντας την ροή της κίνησης πεζών και ποδηλατών δίπλα σε ένα καθηλωτικό σκηνικό. Η τεθλασμένη κυκλοφορία των περαστικών ανάμεσα από αυτούς τους όγκους περιγράφει μια αλυσίδα συνεχόμενων προοπτικών αποκαλύψεων που ισχυροποιούνται μέσω των παραλλαγών των υλικών , των χρωμάτων του φωτισμού και των φυτών.